Het is een feit dat zij echt heeft bestaan, echter blijft  haar levensverhaal een legende en inherent aan legenden zijn er ook weer meerdere varianten. Een daarvan is de volgende:
Barbara werd in 306 geboren als enig kind van een steenrijke heiden uit Nicomedie. Zij was beeldschoon en om haar te beschermen tegen begerige mannen liet hij een toren voor haar bouwen met twee vensters. Barbara liet een derde venster bijbouwen en toen haar vader vroeg waarom, antwoordde ze dat twee vensters niet genoeg waren om alle mensen te verlichten: de vensters stonden symbool voor de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. En dat was voor de vader het bewijs dat zijn dochter kennelijk was bekeerd: woedend was hij en liet haar opsluiten in de donkerste kerker die hij kon vinden, afgesloten met ketting en slot zodat zelfs geen bewaker meer bij haar kon.
Daarna gaf hij haar lot in handen van de stadhouder die zo onder de indruk was van haar schoonheid dat hij haar nog kansen gaf te bekeren tot het heidendom. Barbara dacht daar geenszins aan en dat was het begin van een hele hoop vreselijke martelingen. Maar steeds werd zij als door een wonder gered.
Uiteindelijk werd Barbara door haar vader naar de top van een berg meegenomen waar hij haar eigenhandig onthoofdde. Toen hij weer afdaalde viel er vuur uit de hemel boven op hem (getroffen door de bliksem dus) waardoor hij meteen verbrandde en als een klein hoopje as achter bleef.

Voor dit schrijntje heb ik een van mijn dierbaarste relikwieën gebruikt.

Het betreft een exemplaartje wat ik zelf dateer rond 1870 maar het kan best wat later of misschien heel wat vroeger zijn. Wie het weet mag me mailen.

Doordat het een tweezijdig relikwie betreft heb ik een ovaal gat gemaakt in de voorkant van het schrijn zodat het aan beide kanten zichtbaar blijft en het stukje er onbeschadigd in heb kunnen klemmen.

Foto links:
Aan de binnenkant is deze zijde zichtbaar met zogenaamd Klosterarbeit. Stukjes stof in bloemenvormpjes geknipt en op brokaat aangebracht en versierd met goudgalon. In het midden Agnus Dei waar in het centrum zich een tweede of derdegraads relikwie bevindt.

Foto rechts:
Ik dacht eerst een schildering achter glas maar bij nader inzien lijkt het me een collage van geschilderde stukjes papier achter glas. Eerst zelf geschilderd of een oude prent verknipt.
Het geheel is in glas gevat en met goudgalon afgewerkt.

Aan de onderzijde binnen in het schrijntje heb ik zelf nog wat symbooltjes aangebracht; een torentje van leer met daarin een venstertje van glas in lood, en een fakkeltje van de brandweer: Barbara wordt allereerst aangeroepen tegen brand door bliksem.

Barbara wordt meestal afgebeeld met een toren (die haar vader voor haar bouwde), een palmtak (als teken van martelaarschap) en een zwaard (het wapen waar haar vader haar ter dood bracht).

Verder kom je haar in kerken tegen vergezeld van twee andere heiligen, namelijk: Catharina en Margaretha.

Ik vond op internet het volgende rijmpje over deze 'Drei Heilige Madl' 1946:

"Margaretha mit den Wurm
 Barbara mit dem Turm
 Katharina mit dem Radl:
 Das sind die drei heil'gen Madl."

Margaretha met de worm (is de draak waaruit ze zich wist te bevrijden)
Barbara met de toren

Catharina met het wiel (haar martelwerktuig)
Dat zijn de heilige drie meisjes.

Bron: www.Heiligen.net

Dat het verhaal niet historisch bewezen kan worden is de reden waarom Barbara geschrapt werd uit de liturgische lijst van de Romeinse rite.
Echter wordt in het zuiden van het land en in de Belgische Kempen her en der nog het jaarlijkse Barbarafeest gevierd door brandweerlieden en (ex)mijnwerkers.

De relieken van Barbara:
Tot in de 17e eeuw zouden wat botscherven, een kaak en een stuk van haar gordel bewaard zijn in de O.L. Vrouwekerk te Maastricht evenals een zilveren beeld. In zoverre ik het kan achterhalen blijkt er niets meer van over te zijn dan slechts wat prenten hierover. Het zilveren beeld werd net zoals met zoveel ander zilveren zaken op een gegeven moment gesmolten.
Ik zoek nog even verder.

Het blijkt dat twee relieken, waarvan een is gevat in de monstrans op het altaar van Barbara, zich bevinden in de St. Lambertuskerk te Reuver (L).

Maar ook lijkt het er op dat de huidige Lambertuskerk in Eindhoven eveneens nog een reliek van Barbara bezit. In elk geval is een van de vijfhoekige kapellen in deze kruisbasiliek rondom de toren aan haar gewijd.
En daar zit een verhaal aan vast:

In de 14e eeuw reed de heer van het kasteel van Blaarthem, Ridder Wallo, geharnast op zijn paard door de nacht.
Hij verdwaalde echter en dreigde in het moeras tussen de Dommel en de Gender weg te zakken. Hij riep Barbara aan, de patrones ter bescherming van een onvoorziene dood, aan en het paard vond weer vaste grond onder zijn voeten en het lukte Wallo weer uit het moeras te komen. Als dank stichtte hij in de Blaarthemse kerk onder meer een altaar voor de heilige Barbara naast een som geld voor de armenzorg onder de voorwaarde dat er ieder jaar drie maal een mis aan het Barbara-altaar gelezen zou worden. Zo ontstond er op 4 december, haar feestdag een grote toeloop van pelgrims.
Deze bijzondere verering voor Barbara zou na het slopen van de kerk in Blaarthem bijna zijn verdwenen, ware het niet dat Pastoor Bressers, die een grote interesse had voor de geschiedenis van zijn parochie, een ereplaats inruimde voor de nieuwe te bouwen kerk, de huidige St. Lambertuskerk.
En wederom schonk iemand een som geld voor een altaartje, op voorwaarde dat er jaarlijks op 4 december een mis zou worden gelezen en dat gedurende het octaaf de reliek van Barbara zou worden vereerd. En dat gebeurde vanaf 1912.

Later, in de jaren vijftig, verviel het octaaf en later ook de feestdag zelf. Tot op heden komen nog steeds gelovigen het hele jaar door in de Barbarakapel een kaars opsteken en wijwater halen.

Dat wijwater refereert volgens mij aan het zogenaamde Barbarawater wat ik ergens heb gelezen: in de middeleeuwen werden de relieken van Barbara in Maastricht in een waterputje, gedoopt en dat kon men dan als pelgrim kopen. in de 17e eeuw wordt ook over de Barbaraput gesproken die zich in die kerk zou bevinden.

Bronnen:
Meertens Instituut
Bedevaartplaatsen in Nederland

Bij het bouwen van een kerk en een kapel was de gehele gemeenschap betrokken op uiteenlopende manieren.

Als je denkt: dat is van oude tijden dat gebeurt niet meer, dan vergis je je schromelijk.

Ik stuitte op dit artikel uit 2013 over een te  bouwen Barbara kapel in Limburg wat een zeer duidelijk beeld schept wat en wie er bij komen kijken. Bijzonder is de vermelding dat de namen van al degenen die (belangeloos) hun steentje in de vorm van activiteiten of giften hebben bijgedragen, op een rol perkament worden geschreven en dat deze ceremonieel zal worden ingemetseld ... 

Het altaar in de kapel zou ook een reliek van Barbara bevatten.

Terug naar overzicht Maagden uit de Kast.