Lang, lang geleden had ik eens een herbarium, zo'n groen schoolexemplaar met van die echte vloeibladen er in. Helaas is dit album 40 jaar geleden ter ziele gegaan: tot papier mache verworden door een lekkage in de kelder. Altijd het plan gehad om weer een nieuwe te maken en dan met een beschrijving er bij, zoals in de middeleeuwse herbaria.

In april van dit jaar (2019) was het dan zover.
Vanaf die tijd ben ik wilde bloemen gaan verzamelen en maakte een begin in Spanje en Portugal gedurende 6 weken en daarna nog een zomer lang in Nederland en de Eifel waar ik woon.
Er is een wereld voor me open gegaan: alleen al een arsenaal aan klaversoorten, aan wat we in de volksmond noemen: paardebloemen, de herkomst van de benamingen, hun medicinale werkingen, etcetera, etcetera.
Meer dan 200 soorten heb ik gevonden: genoeg voor drie albums. 

 Het opzoeken van de informatie, na het verzamelen en drogen, het inplakken van de bloemen en kruiden plus het kalligraferen heeft me 3 maanden met veel genoegen bezig gehouden.
De banden heb ik voorzien van afbeeldingen met een wilde bloem, gevat in glas en lood.
De boeken zijn niet uitgegeven, slechts op verzoek met handschoentjes in te zien tijdens exposities of op afspraak.

Mijn doel was me te beperken tot het plukken van bloemen die in het wild voorkomen. Uiteraard slechts daar geplukt waar veel exemplaren bij elkaar stonden. Ook al waren solitairen na het opzoeken niet echt zeldzaam, daar waar er maar een paar van stonden liet ik staan zodat ze zich voor een volgend jaar kunnen vermeerderen. 
Te voet of op de fiets was ik continue bewapend met schaartje, snoeimes, plastic zak en later, toen ik las dat er toch nogal wat planten giftig waren, ook wat handschoenen. Je gsm niet vergeten, want die heb je nodig voor het determineren van je bloem. Was ik met de auto dan nam ik ook een bloemenpers mee: niet alle bloemen kun je goed houden totdat je ze thuis in de pers kunt doen.

Het vaststellen van de soort: een van de moeilijkste onderdelen...er zijn ontelbare soorten die erg veel op elkaar lijken. Determineren kan middels een app. Velen geprobeerd en voor mij werkt PLANTNET het fijnst.  Deze geeft een aantal, soms wel iets teveel, mogelijkheden aan en eigenlijk heb ik de meeste exemplaren wel met deze app kunnen vinden. 
Wat dus echt noodzakelijk is, en handig bovendien, om, voordat je de bloem plukt, een paar zeer duidelijke foto's te maken in de eigen habitat. Wanneer de bloem wat verlept of al gedroogd is, gaat het determineren niet meer lukken. Indien je internetbereik hebt kun je direct zien wat het voor een bloem is, maar uiteraard kun je dat later thuis ook op je gemak doen, bij voorkeur op een pc.

Het handige is dat je naast de naam nu ook de datum te pakken hebt EN indien je locatie instellingen inschakelt, ook de vindplaats aan de hand van de coördinaten die staan onder 'bestandsgegevens' van je foto. Die heb je nodig wanneer je het helemaal officieel wilt doen: in een herbarium worden deze gegevens doorgaans vermeld in kleine lettertjes.
Om helemaal zeker te zijn van je determinatie via deze app, voer je de gevonden naam op een zoekmachine in, vergelijk je foto en zoek daar ook naar eventuele medicinale werkingen of andere informatie die jij belangrijk vindt om te weten. Daarnaast zijn er ook nog mooi geïllustreerde oude planten- en kruidengidsen die je kunnen helpen met de juiste informatie. 

In april van huis gegaan met twee bloemenpersen. Twee triplex plaatjes in A4 formaat, voorzien van 4 bouten, wat kartonnen en vloeipapier. Daar had ik uiteraard al binnen een week niet genoeg aan en heb er twee bij laten maken: iets groter dan A4 en 6 bouten, zodat ik de pers in het midden ook wat aan kon draaien. 
Omdat ik zoveel had verzameld, heb ik de langste bouten gekocht die ik kon vinden.

Het drogen moet zo snel mogelijk gebeuren en haal na een dag of drie alles er uit om van vers papier te voorzien; herhaal dit na een week nog een keer: een behoorlijk tijdrovend werk maar wel lonend. 

Ik begin met een laag glad karton, dan een laag van 3 velletjes keukenpapier, evt. een laagje dun vloeipapier of egaal toiletpapier of tissue wanneer de bloem erg delicaat is en ik niet de structuur van het grove keukenpapier wil terug zien, daar de bloem op, gevolgd door drie velletjes keukenpapier afgesloten met weer een laagje karton. In plaats van karton kun je ook een gevouwen krant die je in de grootte van je pers knipt gebruiken.

De bloemen moeten absoluut droog zijn anders gaan ze schimmelen, dus plukken bij droog weer of snel thuis in een vaas zetten en laten drogen voordat ze de pers in gaan.
Hoe je de bloem neerlegt, zo komt ze er uit, dus leg de blaadjes mooi open.
Bij een dikker bloemhoofd druk je deze of met je duim plat, of verwijder de bloem in zijn geheel, druk hem plat en bij het inplakken in het herbarium leg je de steel er gewoon onder alsof hij er nooit af is geweest.
Tja, en dan is het verder een kwestie van veel geduld...sommige bloemen zijn al binnen een week droog, en sommigen hebben drie weken nodig. Je voelt dat wel bij het wisselen van het papier. 

Houd er rekening mee dat bloemen en vooral de stelen veel ruimte innemen. Zelf heb ik gekozen voor oude, ongevulde fotoalbums omdat ze ook zijn voorzien van de transparante tussenbladen die nodig zijn om de fijne bloemblaadjes te beschermen.
Schrijf eerst ALLE teksten die je erbij wilt hebben en plak daarna pas de bloem in, schrijft iets gemakkelijker. 
Dunne kleine plakbandjes over de takjes heen is een optie maar mooier is wanneer je helemaal niets ziet van het plakken.
Ik gebruik een 3D lijm van bijvoorbeeld Collall 3D KIT: deze lekt niet door, zelfs niet door het meest dunne en fragiele bloemblad. Het is wel even een handigheidje om dit aan te brengen. 

Bij fragiele exemplaren leg je eerst de bloem op het blad zoals je hem wilt hebben. Vervolgens zet je met potlood een puntje onder de bloem (gewoon even wegschuiven) en breng daar een dotje lijm aan m.b.v. een klein spateltje. Vervolgens leg je er de bloem weer op.
Bij stevige exemplaren breng je de lijm rechtstreeks op de steel en de bloem aan. 
Wat ook goed bruikbaar is is hele smalle dubbelzijdige plakband, verkrijgbaar in hobbywinkels.
Pimp het album daarna in je eigen stijl. 

Mijn albums heb ik eerst 'verguld' en verouderd op diverse manieren. De medaillons uitgesneden en voorzien van een afbeelding achter glas, in dit geval madonna met kind. Afgewerkt met een zelf ontwikkelde techniek van glas-in-lood, evenals de spleten waardoor de leren riempjes worden geleid die vervolgens kunnen worden vastgegespt. 

Bewaar je albums hoog en droog. Breng een sluiting aan, al is het slechts een mooi lint er omheen. Dit om te voorkomen dat bij eventueel vallen de bloemen beschadigen maar ook om aan te geven dat het niet zomaar een boek is om even open te slaan.

Handle with care en vooral met veel LIEFDE. Want daarmee is het gemaakt ... 

Zo nu en dan kijk ik in mijn albums en geniet van al die verscheidenheid aan vormen en bloemen, vaak afgedaan als 'onkruid'. Nu ik ook nog de medicinale werking heb achterhaald krijgt het nog meer waarde. En dan heb ik nog niet eens over de waarde die deze schepseltjes hebben voor alle insecten en dus ook voor ons.
Wat een herbarium al niet teweeg kan brengen...